Είναι γνωστό ότι τα άτομα με προβλήματα μνήμης και άνοια είναι εξαιρετικά ευάλωτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εμφανίζοντας ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο για νόσηση και αυξημένη θνητότητα,  αφού δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν μέτρα υγιεινής και προφύλαξης. Επιπλέον, η μειωμένη δυνατότητα επικοινωνίας με τους οικείους, η διατάραξη της καθημερινής ρουτίνας και η αδυναμία εξόδου προκαλούν εκνευρισμό, ευερεθιστότητα, σωματική δυσφορία, με αποτέλεσμα η φροντίδα τους, ιατρική και κοινωνική, να γίνεται ιδιαίτερα προβληματική, ειδικά και λόγω της αναστολής λειτουργίας κέντρων εξειδικευμένης φροντίδας και περιορισμού της πρόσβασης σε δομές.

Ανάμεσα στις υπόλοιπες δραστηριότητές της για τη στήριξη των ατόμων με άνοια, των φροντιστών και των οικογενειών τους, που συνεχίστηκαν δυναμικά εν μέσω της πανδημίας, με χιλιάδες διαδικτυακές υπηρεσίες (συνεδρίες, σεμινάρια, κ.α) και πολλούς εναλλακτικούς τρόπους βοήθειας, η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών εκπόνησε δύο μελέτες.

Η πρώτη μελέτη έγινε σε 204 οικογένειες ατόμων με άνοια στη χώρα μας από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2020, έδειξε ότι η πανδημία επιδείνωσε τη διανοητική κατάσταση και τη συμπεριφορά των ατόμων με άνοια και αύξησε το ψυχολογικό και το πρακτικό φορτίο των φροντιστών. Η πανδημία είχε ως συνέπεια τη συνολική νοητική επιδείνωση του 78% των ασθενών με άνοια στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, οι τομείς στους οποίους επηρεάστηκαν περισσότερο τα άτομα με άνοια ήταν ότι εξέφρασαν περισσότερες ανησυχίες, είχαν χειρότερη επικοινωνία, μειωμένη διάθεση και κινητικότητα. Παρατηρήθηκε αυξημένη δυσκολία στη συμμόρφωση με τα νέα μέτρα. Με μεγάλο ενδιαφέρον, διαπιστώσαμε επίσης ότι, κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-19, οι φροντιστές των ατόμων με άνοια, σε ποσοστό 64% βίωσαν αυξημένο σωματικό φορτίο και σε ποσοστό 79% αυξημένο ψυχολογικό φορτίο. Το 59% των φροντιστών δεν είχαν καμία πηγή βοήθειας, ενώ για τους υπόλοιπους, οι Εταιρείες Alzheimer ήταν η κύρια πηγή.

Η παραπάνω μελέτη δημοσιέυθηκε τον Νοέμβριο του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Geriatric Psychiatry.

Η δεύτερη μελέτη της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών που σκοπό είχε τη διερεύνηση της επίδρασης του παρατεταμένου εγκλεισμού λόγω πανδημίας COVID-19 στις ζωές των ασθενών με άνοια και των οικογενειών τους έγινε σε 339 φροντιστές ατόμων με άνοια, οι οποίοι απάντησαν σε διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης των ατόμων που φροντίζουν, εξαιτίας της μακράς απομόνωσης και την επιβάρυνση, που βιώνουν οι ίδιοι στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μέρος της μελέτης ήταν η διερεύνηση της διαφοράς της επίδρασης του εγκλεισμού κατά τη δεύτερη περίοδο απομόνωσης (lockdown) σε σχέση με την πρώτη.

Η έρευνα διεξήχθη από Νοέμβριο 2020 έως Απρίλιο 2021 και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease.

Οι περισσότεροι φροντιστές που συμμετείχαν ήταν γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 53 έτη. Τα άτομα με άνοια ήταν επίσης ως επί το πλείστον γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 81 έτη. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, το 86% των ατόμων με άνοια εμφάνισαν στατιστικά σημαντική συνολική επιδείνωση της κατάστασής τους, εξαιτίας της μακράς περιόδου απομόνωσης, που επέφερε η πανδημία COVID-19. Οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η ικανότητα επικοινωνίας, η διάθεση και η κινητικότητα των ασθενών.

Όσον αφορά στους φροντιστές, σημειώθηκε επιδείνωση τόσο ως προς το σωματικό φορτίο τους (85% αυτών), όσο και ως προς το ψυχολογικό φορτίο (90% αυτών). Σχετικά με τη διαφορά της επίδρασης των δύο περιόδων απομόνωσης, το 57,4% ανέφερε μεγαλύτερη επιδείνωση κατά το δεύτερο lockdown.

Καθώς η πανδημία λόγω COVID-19 συνεχίζεται, η συνεργασία των ειδικών υγείας, της κοινότητας και των πολιτικών φορέων, για οργάνωση άμεσης και πρακτικής βοήθειας σε άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας, της Περιφέρειας Αττικής και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών έθεσε σε λειτουργία τη Γραμμή Βοήθειας για την Άνοια 1102.